زایمان خانگی یا تولد در خانه در کشورهای توسعه‌یافته به نوعی از زایمان اطلاق می‌شود که به واسطه زایمان طبیعی و عموماً توسط ماما(قابله) یا یک فرد متخصص و در مواردی بدون فردی دیگر و مراقبت، در محیطی غیر از بیمارستان یا زایشگاه انجام می‌شود.
خانم‌های متمول در اروپا تولد خانگی را به دلیل صمیمیت خانگی، تجربه خانواده-محوری یا تمایل به اجتناب از تجربه پزشکی-محوری از یک بیمارستان ترجیح دهند.
تولد خانگی تا زمان ظهور پزشکی مدرن، روش رسمی زایمان میلیاردرها نفر در تاریخ جهان بود.
سلامت و ایمنی زایمان خانگی، بدلیل منافع شرکت های بیمارستانی و دارویی بهانه ی ترویج زایمان غیر خانگی و تصویب قوانین اجبار کننده ی و سلب اختیار و آزادی انتخاب نوع زایمان شد.
تعدادی از مطالعات نشان داده‌اند که ایمنی در زایمان خانگی بیشتر از خطرات ناشی از زایمان در بیمارستان یا زایشگاه‌ها می‌باشد، هر چند به ظاهر کیفیت و قابلیت اطمینان بیشتری در بیمارستان به نظر می‌رسد.
انجمن پزشکی آمریکا و کالج آمریکایی زنان و زایمان مخالف زایمان خانگی است در حالیکه که برخلاف آمریکایی ها در اروپا رواج زایمان خانگی بیشتر است.
در بسیاری از کشورهای اروپا، تولد خانگی پشتیبانی می‌شود. اکثریت نوزادان در کشورهای در حال توسعه توسط زایمان خانگی همراه با سرپرستی مامایی، پرستار، یا اعضای خانواده زاده می‌شوند. با توجه به مراقبت‌های ویژه تر و دلایل فرهنگی و اجتماعی-اقتصادی دیگر، خطر مرگ و میر پری‌ناتال یا مرگ مادر بسیار کمتراست.
انواع زایمان خانگی
زنانی که از زایمان خانگی استفاده می‌کنند، بیشتر توسط یک نفر از اعضای خانواده یا ماما(قابله) یا پرستار کمک می‌شوند و گاهی توسط یک دست‌یار همراهی می‌شوند.
زنانی که در طول این کار همراهی نمی‌شوند، یا فقط توسط یک نفر همراهی می‌شوند، برای مثال همسرشان، اعضای خانواده، دوست یا یک فرد غیر متخصص زایمان آن‌ها به عنوان زایمان آزاد یا زایمان بدون کمک شناخته می‌شود.
عوامل برای انتخاب زایمان خانگی
بسیاری از زنان خانه به دلیل اینکه تولد یک نوزاد محیط آشنا برای آن‌ها مهم است، این شیوه را برمی‌گزینند. دیگران به دلیل خوفناک بودن بیمارستان یا محیط زایشگاه، دوست نداشتن تجربه پزشکی-محور، نگرانی در مورد عوامل بیماری‌زایی که ممکن است به نوزاد در بیمارستان سرایت کند یا دوست نداشتن حضور غریبه ها در هنگام زایمان، یا مداخلات پزشکی مانند واکسیناسیون و خونگیری و…تولد در خانه را انتخاب می‌کنند. برخی دیگر زایمان خانگی را به دلیل اینکه طبیعی‌تر و کم‌تنش‌تر است ترجیح می دهند.
در مطالعه‌ای منتشر شده در مجله مامایی و بهداشت زنان، از زنان پرسیده شد، چرا شما زایمان خانگی را انتخاب کردید؟ پنج دلایل اصلی داده شده در مورد ایمنی، اجتناب از مداخلات غیرضروری پزشکی رایج در زایمان، تجارب منفی قبلی آن‌ها در بیمارستان، کنترل بیشتر و یک محیط راحت و آشنا بود.
مطالعه‌ای دیگر نیز نشان می‌داد که زنان دردهای زایمان مختلفی را متحمل می‌شوند و در فضای خانه، این فضای منفی کمتر است.
