محمد مهدی اویسی 
آیا پزشڪان می‌توانند از قدیمی ترین منابع پزشڪی خود چنین آناتومی دقیقی ارائه بدهند؟!
متن روایت:
الْإِخْتِصَاصُ، قَالَ الْعَالِمُ علیه السلام خَلَقَ اللَّهُ عَالَمَیْنِ مُتَّصِلَیْنِ فَعَالَمٌ عِلْوِیٌّ وَ عَالَمٌ سِفْلِیٌّ وَ رَڪَّبَ الْعَالَمَیْنِ جَمِیعاً فِی ابْنِ آدَمَ وَ خَلَقَهُ ڪریاً [ڪُرَوِیّاً] مُدَوَّراً فَخَلَقَ اللَّهُ رَأْسَ ابْنِ آدَمَ ڪَقُبَّهِ الْفَلَڪِ وَ شَعْرَهُ ڪَعَدَدِ النُّجُومِ وَ عَیْنَیْهِ ڪَالشَّمْسِ وَ الْقَمَرِ وَ مَنْخِرَیْهِ ڪَالشِّمَالِ وَ الْجَنُوبِ وَ أُذُنَیْهِ ڪَالْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ جَعَلَ لَمْحَهُ ڪَالْبَرْقِ وَ ڪَلَامَهُ ڪَالرَّعْدِ وَ مَشْیَهُ ڪَسَیْرِ الْڪَوَاڪِبِ وَ قُعُودَهُ ڪَشَرَفِهَا وَ غَفْوَهُ ڪَهُبُوطِهَا وَ مَوْتَهُ ڪَاحْتِرَاقِهَا وَ خَلَقَ فِی ظَهْرِهِ أَرْبَعاً وَ عِشْرِینَ فِقْرَهً ڪَعَدَدِ سَاعَاتِ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ وَ خَلَقَ لَهُ ثَلَاثِینَ مِعًی ڪَعَدَدِ الْهِلَالِ ثَلَاثِینَ یَوْماً وَ خَلَقَ لَهُ اثْنَیْ عَشَرَ وِصْلًا ڪَعَدَدِ السَّنَهِ اثْنَیْ عَشَرَ شَهْراً وَ خَلَقَ لَهُ ثَلَاثَمِائَهٍ وَ سِتِّینَ عِرْقاً ڪَعَدَدِ السَّنَهِ ثَلَاثِمِائَهٍ وَ سِتِّینَ یَوْماً وَ خَلَقَ لَهُ سَبْعَمِائَهِ عَصَبَهٍ وَ اثْنَیْ عَشَرَ عُضْواً وَ هُوَ مِقْدَارُ مَا یُقِیمُ الْجَنِینَ فِی بَطْنِ أُمِّهِ وَ عَجَّنَهُ مِنْ مِیَاهٍ أَرْبَعَهٍ فَخَلَقَ الْمَالِحَ فِی عَیْنَیْهِ فَهُمَا لَا یَذُوبَانِ فِی الْحَرِّ وَ لَا یَجْمُدَانِ فِی الْبَرْدِ وَ خَلَقَ الْمُرَّ فِی أُذُنَیْهِ لِڪَیْ لَا تَقْرَبَهُمَا الْهَوَامُّ وَ خَلَقَ الْمَنِیَّ فِی ظَهْرِهِ لِڪَیْلَا یَعْتَرِیَهُ الْفَسَادُ وَ خَلَقَ الْعَذْبَ فِی لِسَانِهِ لِیَجِدَ طَعْمَ الطَّعَامِ وَ الشَّرَابِ وَ خَلَقَهُ بِنَفْسٍ وَ جَسَدٍ وَ رُوحٍ فَرُوحُهُ الَّتِی لَا تُفَارِقُهُ إِلَّا بِفِرَاقِ الدُّنْیَا وَ نَفْسُهُ الَّتِی تُرِیهِ الْأَحْلَامَ وَ الْمَنَامَاتِ وَ جِسْمُهُ هُوَ الَّذِی یَبْلَی وَ یَرْجِعُ إِلَی التُّرَابِ
📝ترجمه روایت:
امام ڪاظم علیه السلام فرمود: خداوند دو جهانِ به هم متصل آفرید جهان بالا و جهان پست. و این دو جهان را در فرزند آدم باهم ترڪیب ڪرد و او را ڪروی و گرد آفرید (یعنی هر یڪ از این دوجهان یڪ نیم ڪره هستند ڪه با اتصال به هم میشوند یڪ ڪره ڪامل) پس خداوند سَر فرزند آدم را مانند گنبد فلڪ آفرید و مویش را مانند فراوانی ستارگان و دو چشمش را مانند خورشید و ماه و دو راه بینی اش را مانند شمال و جنوب و دو گوشش را مانند مشرق و مغرب آفرید. و نگاه افتادنش را مانند برق و سخنش را همچو رعد و راه رفتنش را مانند روند ڪوڪبها و نشستنش را مانند اِشراف آن ڪوڪبها و چُرتَش را مانند فرود آن ڪوڪبها و مرگش را مانند سوختن آن ها قرار داد. و در ڪمر فرزند آدم بیست و چهار مهره مانند تعداد ساعات شب و روز آفرید و برای او سی حلقه از روده مانند تعداد هلال ماه ڪه سی شبانه روز است آفرید و برایش دوازده وصله مانند تعداد دوازده ماه در سال آفرید و برای او سیصد و شصت رگ همچو تعداد سیصد و شصت روز سال آفرید (منظور سال و ماه قمری است) و برای او هفتصد عصب و دوازده عضو آفرید و این مدت زمانی است ڪه جنین در شڪم مادرش پابرجاست. و فرزند آدم را از چهار چشمه آب عجین ساخت پس آب شور را در دوچشمش آفرید تا آندو در گرما ذوب نشوند و در سرما یخ نبندند (زیرا جنس سفیدی چشم از چربی است) و آب تلخ را در دو گوشش آفرید تا اینڪه حشرات نزدیڪ آندو نشوند و منی را در پشتش آفرید تا فساد دچارش نڪند و آب شیرین را در زبانش آفرید تا مزه خوردنی و نوشیدنی را بیابد و او را با نفْس و جسد و روح آفرید پس روحش ڪه از او جدا نمی‌شود مگر با ترڪ دنیا و نفْسش ڪه رویاها و خوابها را به سبب او میبیند و جسمش ڪه بلا میبیند و به سوی خاڪ برمیگردد
منابع:
الاختصاص شیخ مفید؛ ج۱؛ ص۱۴۲
بحارالانوار؛ ج ۵۸؛ ص ۲۵۳
