بی تدبیری در نظارت بر مواد غذایی

بی تدبیری در نظارت بر مواد غذایی در مملکت صاحب الزمان(عج)

یکی از اسفناک ترین موارد، عدم نظارت مسئولان امر، بر خوراک و مواد غذایی مردم است که بر طبق آیات و روایات، رابطه مستقیمی بر خلق و خو و اخلاق فردی و اجتماعی آن ها دارد.

در قرآن کتاب خدا که برنامه زندگی فاخر بشری است، می خوانیم:

« فَلْیَنْظُرِ اْلإِنْسانُ إِلى‏ طَعامِه»۱ (پس انسان باید به خوراک خود بنگرد!)
که این آیه هم جنبه عبرت آموزی و توجه به رزاقیت خدا را نشان می دهد و هم عنایت هرچه بیشتر انسان به آنچه که می خورد از آن استفاده می شود و چه بسیارند آیاتی که تاکیدات بلیغ فراوان در خوردن طعام حلال و پاک و طیب دارند از جمله :

«کُلُوا مِنْ طَیِّباتِ ما رَزَقْناکُمْ » ۲ (از چیزهای پاک بخورید که به شما روزی داده ایم!)

و همچنین:

« یا أَیُّهَا النّاسُ کُلُوا مِمّا فِی اْلأَرْضِ حَلالاً طَیِّبًا» ۳ (ای مردم از آنچه در زمین حلال و پاکیزه است بخورید!)

و دیگر آیات روشن که بر این مهم تاکید دارند. از سوی دیگر در روایات نیز به این امر تاکید شده و استفاده از لقمه حرام نکوهش فراوان شده است که برای نمونه به موارد زیر توجه نمایید:

– «قَالَ النَّبِیُّ ص‏ الْجَنَّهُ مُحَرَّمَهٌ عَلَى جَسَدٍ غُذِّیَ‏ بِالْحَرَامِ» ۴

پیغمبر اسلام (ص) فرمودند: بهشت بر بدنی که از حرام تغذیه نموده، ممنوع شده است.

– «قَالَ ص لِمَنْ قَالَ لَهُ أُحِبُّ أَنْ یُسْتَجَابَ دُعَائِی طَهِّرْ مَأْکَلَکَ‏ وَ لَا تُدْخِلْ بَطْنَکَ الْحَرَامَ» ۵

پیامبر (ص) در پاسخ شخصی که عرض کرد: دوست دارم دعایم مستجاب شود، فرمودند: آنچه میخوری را پاک قرار بده و حرام را داخل در شکمت نکن!

– « قَالَ النَّبِیِّ ص: مَنْ‏ أَکَلَ‏ لُقْمَهَ حَرَامٍ‏ لَمْ‏ تُقْبَلْ‏ لَهُ‏ صَلَاهٌ أَرْبَعِینَ‏ لَیْلَهً وَ لَمْ تُسْتَجَبْ لَهُ دَعْوَهٌ أَرْبَعِینَ صَبَاحا»۶

پیامبر (ص) فرمودند: هر کسی که لقمه حرامی بخورد نماز چهل شب او پذیرفته نمی شود و دعای چهل صبح او نیز مستجاب نمی گردد.

جهت دقت هرچه بیشتر :

آدامس و شکلات های وارداتی از ژلاتین خوک و دیگر مواد غذایی حرام:

خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در تاریخ شنبه ۴ مهر ۱۳۹۴ با کد خبر: ۹۴۰۷۰۴۰۱۶۶۵ با عنوان: « ژلاتین خوک در بعضی آدامس‌ها و شکلات‌ها»، از قول «کاوه زرگران» دبیرکل کانون انجمن‌های صنایع غذایی نوشت:

در بسیاری از محصولات خوراکی از جمله آدامس و شکلات‌های وارداتی، از مشتقاتی مانند ژلاتین خوک استفاده می‌شود. بیش از ٩٠ ‌درصد محصولات خوراکی که به‌صورت قاچاق وارد می‌شود، حلال نیست.۷

شیرینی، پاستیل، شکلات، قرص و ویتامین های خوکی:

خبرگزاری فارس با شماره خبر: ۱۳۹۴۱۱۱۲۰۰۰۹۹۳ در تاریخ ۱۲/۱۱/۱۳۹۴ با عنوان: «فاجعه جدید غذایی رقم خورد، واردات ژلاتین خوکی در پی تعطیلی کارخانجات داخلی» نوشت:

ژلاتین یکی از محصولاتی است که در صنایع غذایی همچون: شیرینی، شکلات و پاستیل، در صنایع دارویی در تولید پوکه‌های کپسول، روکش قرص‌ها و تهیه ویتامین‌ها و در صنایع دیگری مانند کبریت‌سازی، تولید کاغذ و چسب استفاده می‌شود.
این محصول تنها در ۲۵ کشور دنیا تولید می‌شود که ژلاتین در کشورهای غیراسلامی از پوست خوک تهیه می‌شود که سبب کاهش قی مت تمام شده محصول می‌شود از همین رو در سال ۸۶ اولین کارخانه تولید ژلاتین در مشهد راه اندازی شد که این کارخانه وابسته به دولت بود.

این کارخانه اقدام به تولید ژلاتین حلال از حیوانات حلال گوشت می‌کرد که به خاطر عدم حمایت از این واحد تولیدی و سوءمدیریت در حال حاضر تعطیل شده است.

کارخانه دیگری برای تولید ژلاتین حلال در قزوین راه اندازی شد که این کارخانه نیز مصرف داخلی داشت اما با توجه به اینکه نیمه دولتی بود، به خاطر برخی از مشکلات دیگر قادر به ادامه تولید نیست و در حال حاضر به صورت نیمه تعطیل در آمده است. کاهش تولید ژلاتین در داخل کشور باعث واردات این محصول به کشور شد که در حال حاضر ژلاتین از ۱۴ کشور وارد ایران می‌شود که عمدتاً به دلیل ساخته شدن از پوست خوک، حرام هستند.۸

آنزیم های غیر حلال پنیر و آبلیمو و دیگر خوراکی ها:

در خبرگزاری فارس به تاریخ ۱۸/۱۱/ ۹۴ خبری با شماره : ۱۳۹۴۱۱۱۷۰۰۱۱۷۲ و عنوان: مواد اولیه غذایی، آنزیم‌ها و افزودنی‌ها حلال یا حرام؟ منتشر شد که با هم می خوانیم:

رسول کدخدایی رئیس پژوهشکده صنایع و علوم غذایی ایران نسبت به واردات مواد اولیه غذایی با منشاء نامشخص هشدار داد. وی به واردات افزودنی‌ها، ژلاتین، مواد اولیه و آنزیم‌ها به کشور اشاره کرد.

اما بخش اعظم قضیه برمی‌گردد به ترکیباتی که به‌عنوان افزودنی در فرآوری مواد غذایی استفاده می‌شود که اینها از خارج از کشور وارد می‌شود و روی منشأ آنها، آزمون لازم انجام نمی‌شود و هیچ قانونی که دستگاه‌های نظارتی و حاکمیتی به استناد آن تعیین منشأ بکنند، وجود ندارد

وصرفاً به گزارشات تأمین‌کننده اکتفا می‌شود.

مشکل زمانی بوجود می‌آید که فرآورده‌هایی مانند ژلاتین به کشور وارد می‌شود. کدخدایی اما در مورد ژلاتین معتقد است که تشخیص ژلاتین گاو از خوک بسیار راحت است اما چیزی که سخت است، این است که بفهمیم آیا گاوی که از استخوان آن برای تهیه ژلاتین استفاده شده، ذبح شرعی شده‌ است؟

کدخدایی در این زمینه نیز تأکید کرد که صرفاً نمی‌توان به گزارش‌های تأمین‌کننده استناد کرد و به آن مطمئن بود، نیاز است که در مورد منشأ این مواد تحقیق شود و دستگاه‌های پژوهشی در این زمینه ورود پیدا کنند تا مشخص شود به‌طور مثال آنزیمی که اکنون در زمینه پنیرسازی استفاده می‌شود و یا آنزیمی که برای شفاف‌سازی آبمیوه استفاده می‌گردد، آیا منشأ حلال دارند یا خیر؟

وی به نوع ذبح حیواناتی که از آن‌ها برای تهیه مواد اولیه استفاده می‌شود اشاره کرد و گفت: در شرع شرایط خاصی برای ذبح در نظر گرفته شده و حتی تأکید شده است که حیوان را هنگام ذبح نباید آزار داد. آیا ما مطمئن هستیم که حیوان را هنگام ذبح آزار نمی‌دهند؟۹

منابع:
۱- عبس / ۲۴
۲- البقره / ۵۷
۳- البقره / ۱۶۸
۴- ارشاد القلوب ( حسن بن محمد الدیلمی)(م.۸۴۱ ق.) ج ۱ ص ۶۹٫
۵- بحار الانوار ج ۹۰ ص ۳۷۳٫
۶- همان، ج ۶۳ ص ۳۱۴

نگارنده : سید مرتضی میرسراجی (کارشناس حدیث، پژوهشگر مهدویت)